Lẽ nhân quả bao bọc vũ trụ. Bây giờ tôi xem ông ta sử dụng 16 giờ đó như thế nào. Nó có thể phản bạn và làm bạn lạc lối đấy.
Cũng chẳng cần sách. Nên nhớ bản tính con người, nhất là bản tính của bạn. Mặc dầu vậy, tôi vẫn phải viết vì cần phải viết.
Đó không phài là lời khuyên của tôi, mà là lời khuyên của những người khôn nhất, thực tế nhất ở đời. Tôi biết có những người cứ đọc, đọc như người ta uống rượu. Có thể nói rằng cảm giác luôn luôn ngóng trông, mong mỏi đó, hễ sống thì phải có, không thể tách nó ra khỏi đời sống được.
Lần sau, bạn có bất bình với anh bếp vì món bò tái chín quá thì bạn bảo lý trí của bạn cứ ngồi trong phòng làm việc của nó, để bạn lại hỏi ý kiến nó. Nếu bạn nghĩ rằng có thể bỏ ra bảy giờ rưỡi mỗi tuần để gắng sức một cách đều đều và nghiêm trang mà vẫn giữ được lối sống cũ thì bạn làm đấy. Mà thái độ của thầy là điều quan trọng nhất.
Thành một nhà chuyên môn cũng thú lắm chứ! Bạn lại cứ nằm xuống, thiêm thiếp triền miên giấc ngủ mà bạn gọi là cuộc sống của bạn đi. Trái lại, chắc chắn là giá trị 8 giờ ở sở còn tăng lên là khác.
Nó lớn tiếng khoa trương để bạn tin dùng nó; mới đầu, bạn không làm thoả mãn nó được, nó đòi hỏi nhiều hơn, nhiều hơn nữa; nó nóng nảy muốn dời núi lấp sông. Mỗi tuần học ba buổi tối rồi thỉnh thoảng đi nghe nhạc thì trong một năm, bạn sẽ biết ít nhiều về âm nhạc. Chính bà nhà bảo bạn rằng bạn xanh còn bạn thì bảo bà nhà là bạn mệt.
Như vậy còn ba buổi tối để thăm bạn hữu, vui thú gia đình, đọc sách tiêu khiển, hút thuốc, làm vườn, thơ thẩn và dự những cuộc thi của các báo. Còn nhiều cuốn nổi danh hơn nữa. Xét kỹ, ta thấy tiền bạc là vật chất tầm thường nhất.
Nhưng đã có người đạt được, nhờ nhận chân rằng không phải tìm cái vui cho thân thể hoặc tâm hồn mà phải luyện trí và bắt hành động phải hợp với nguyên tắc thì mới có hạnh phúc. Nên phòng trước những điều bất ngờ. Bạn chưa biết thưởng thức tường tận từng tiếng vì bạn chưa bao giờ luyện tai nghe như vậy.
Tôi biết bạn đương tự nhủ: "Cái anh chàng này, từ đầu sách tới cuối chương trước nghe cũng xuôi xuôi, cũng đã bắt đầu làm cho mình hơi chú ý tới, nhưng bảo mình suy nghĩ ở trong xe và tập trung tư tưởng thì không được rồi. Một thất bại, tự nó, có đáng kể gì đâu nếu nó không làm mất lòng tự tin. Bảo rằng trí óc bạn không thể tập trung vào một tư tưởng là không có căn cứ.
Nhưng quả là tôi có đọc, chứ không phải là không. Người ta có thể 8 giờ dắt chó đi chơi mà suốt thời giờ nói là để dạo mát óc cứ phải suy nghĩ về việc 9 giờ 15 phải đọc sách, phải về sao cho khỏi trễ như vậy còn hứng thú gì nữa? Tôi không hiểu tại sao như vậy.