Nói cho rộng thì người chỉ huy các xí nghiệp quyền hành lớn, nhưng có hơn gì anh đào đất không? Có lẽ còn kém nữa, vì anh đào đất thường được ngủ say hơn họ, ăn ngon miệng hơn họ. Lần nào về thăm nhà vài ngày trước lễ Giáng Sinh thì tôi cũng được ba tôi kể cho nghe đã mua than và thức ăn cho một người "đàn bà goá", đông con mà nghèo khổ nào ở trong tỉnh. Mỗi giờ chỉ vỏn vẹn có năm xu.
Chắc bạn ngạc nhiên, sao tôi lại cho chương này vào một cuốn sách nghiên cứu về ưu tư? Không có chi lạ đâu, vì có biết bao nỗi lo lắng, ân hận, oán hờn sinh ra do sự oán ghét công việc phải làm. Ông biết nếu để thất vọng đè bẹo thì ông thành một người vô ích, vô ích cho cả chủ nợ của ông nữa. Chư vị "Nam tử" đó đã tìm thấy chân lý của ông William James: "Thiên nhân tương dữ" [28] và nếu ta chịu mở lòng đón ảnh hưởng của Trời thì dù mạng vất vả nhất cũng được thảnh thơi, sung sướng.
Ta muốn thu cho đầy túi, vơ được cái gì thì vơ, vơ ngay bây giờ. Sáng thứ hai, tôi có thể lại hãng như thường lệ. Một tục ngữ Trung Hoa nói: "Người nào cầm bông hồng mà biếu bạn, luôn luôn tay người đó phảng phất hương thơm".
Chị sẽ có nhiều thì giờ để suy nghĩ, để nhận xét mình và biết rõ mình. Chúng tôi phải ăn món rẻ tiền trong những hàng cơm bình dân. Mỗi lần chỉ làm một việc thôi.
Bốn tháng sau tôi cưới nhà tôi, chính người mà trước kia tôi sợ cưới không được, chung tôi bây giờ có năm cháu, gia đình vui vẻ. Nếu bạn cho một người bà con một triệu Mỹ kim, bạn có mong người ấy mang ơn bạn không? Chính Andrew Carnegie đã làm việc ấy. Đó, tôi chỉ làm được có vậy thôi".
Tôi ngồi phịch xuống chiếc ghế, nói: "Thượng Đế muốn sao con xin nghe vậy" mà hai hàng lệ ròng ròng trên má. Khi viết câu này, ngó qua cửa sổ, tôi thấy trong vườn tôi, có những vết chân của con quái vật sống trong khuyết sử thời đại, in vào đá và diệp thạch. Vậy đây là cái ý thứ nhì của tôi trong chương này: Nếu chúng ta muốn tìm hạnh phúc, thì đừng nghĩ tới sự người khác nhớ ơn hay quên ơn ta, mà cứ giúp đỡ để được cái vui trong thâm tâm là đã giúp đỡ.
Có lần Bernard Shaw nói: "Dạy người ta thì người ta không bao giờ đọc hết". Rồi ông bỏ ra hai năm để sửa soạn một phim phóng sự về đời sống ở Ấn Độ và Afganistan. Hồi đó, ông cố làm sao để tỏ ra hoàn toàn đối với mỗi nhân viên làm việc dưới quyền ông.
Mà cô mỏi mệt thiệt. Tôi quay gót ra, như kẻ mất hồn. Chúng tôi biết còn có nhiều phần may và theo luật trung bình chúng tôi rất có có hy vọng sống sót được".
Nếu có người nào biết cách trừ được 50 phần trăm nỗi lo lắng về công việc làm ăn, thì người đó tất phải là ta chớ còn ai nữa. Chồng bà suốt ngày đi dự các cuộc tập trận trên bải sa mạc, còn bà suốt ngày lủi thủi trong căn nhà gỗ lụp xụp. Làm sao tiêu thụ được bây giờ? Chúng tôi đã vay ngân hàng 350.
Dùng một người thông ngôn để rán giảng cho y thì chỉ làm cho y thêm nổi giận và có thể đưa tôi đến chỗ chết được, vì y tính vốn độc ác lắm, sẽ không cho tôi giảng giải gì hết mà giam ngay tôi vào "nhà cầu". Bốn mươi hai năm sau, một đêm xuân ấm áp, trong khi trăm bông đua nở giữa sân trường, William Osler diễn thuyết trước sinh viên Đại học Yale đã nói rằng, thiên hạ đã lầm khi bảo một người như ông, làm giáo sư tại bốn trường Đại học và viết một cuốn sách nổi danh, tất phải có "bộ óc dị thường". Phải rõ ràng, biên đủ tên họ, ngày tháng và kết quả.